Kaakklachten of Cranio Mandibulaire dysfunctie
Pijn in de kaken, moe van het kauwen, aanhoudende pijn in en om het oor. Dit zijn allemaal klachten die aan het niet goed functioneren van de kaak zijn gerelateerd. Deze klachten kunnen aanleiding geven tot een verder onderzoek naar de functie van het kaakgewricht, het gebit of de kauwspieren. In vele gevallen kan de oorzaak gelegen zijn in andere tijdelijke factoren zoals stress. Zijn de klachten echter langere tijd aanwezig dan kan het zo zijn dat de klachten nader onderzocht moeten worden.
Wat zijn kaakklachten
Onder kaakklachten verstaan we alle klachten die te maken hebben met het niet goed functioneren van de kaken of het kaakgewricht. Deze klachten veroorzaken vaak pijn in en rond het gewricht en geven vaak een uitstralende pijn naar de omgeving van het oor en het oor zelf.
Het kaakgewricht is een zeer ingewikkeld gewricht dat tussen de kaak en de onderzijde van de schedel is gelegen. Het gewricht bevindt zicht net voor het linker- en het rechteroor. Het kaakgewricht is een van de meest ingewikkeld gebouwde gewrichten van het menselijk lichaam. Het is omgeven door een stelsel van banden en pezen en een groot aantal spieren die de kaak bedienen. Als er ook maar iets met een van de structuren van het gewricht aan de hand is kan dit al grote gevolgen hebben voor het functioneren van de kaak en daarmee een grote belemmering worden voor de patiënt. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat als de discus (een klein kraakbeenschijfje dat te vergelijken is met de meniscus) niet goed op de plek zit, de kaak niet ver genoeg open gaat of dat de kaak niet goed gesloten kan worden. Ook kan het zijn dat de spieren in een verhoogde spanning kunnen raken. Wat op zijn beurt een hevige hoofdpijn met zich kan mee brengen. De kaakspier is een van de sterkste spieren van het lichaam.
Het ontstaan van kaakklachten
Een van de grootste veroorzakers voor het ontstaan van kaakklachten is een min of meer continue overbelasting van het kaakgewricht. Deze overbelasting moet langere tijd aanwezig zijn aangezien het gewricht van nature een hoge belasting aan kan. Door de overbelasting kunnen de structuren van het gewricht zelf en de structuren rondom het gewricht beschadigd raken. Dit kan zeer geleidelijk gaan maar ook in een hoog tempo. Dit ligt geheel aan de persoon zelf en de mate van overbelasting. Ernstige klachten worden vaak voorafgegaan door langer aanwezige symptomen. Het is belangrijk om bij de eerdere symptomen al in te grijpen.
Andere oorzaken voor het ontstaan van de kaakklachten zijn het niet goed glijden van de twee helften van het kaakgewricht waardoor het gewricht zo nu en dan op slot kan raken; het ontstaan van beschadigingen door een factor van buitenaf bijvoorbeeld een ongeluk; of door het aanwezig zijn van een te hoge spierspanning door stress of angst en ander lichamelijke aandoeningen. Vaak is het ook een gewoonte van iemand om de kaken gedurende de dag en vaak ook ’s nachts op elkaar te houden.
Bij een normale belasting zijn de kaken alleen belast gedurende het eten en zijn ze alleen in beweging (maar niet belast) bij het praten. De rest van de tijd is het gewoonlijk dat de kaken los van elkaar zijn. Bij patiënten met kaakklachten is het vaak zo dat zij de kaken gedurende de gehele dag en ook 's nachts op elkaar gedrukt houden (met meer of minder kracht).
Door deze voortdurend aanwezige spanning op het gewricht en op de spieren kan er slijtage gaan ontstaan in het gewricht van de kaak. Door het op elkaar staan van de kaken kunnen er naast beschadigingen van het kaakgewricht en omliggende spieren en pezen ook beschadigingen ontstaan aan de tanden zelf. Deze kunnen op den duur vormen van slijtage gaan vertonen. Denk maar eens aan het tandenknarsen wat mensen onbewust in hun slaap doen.
Behandeling
De behandeling van kaakklachten is niet een behandeling die door één, maar door meerdere disciplines kunnen worden uitgevoerd. Bij de behandeling zijn voornamelijk kaakchirurgen, tandartsen, fysiotherapeuten en psychologen betrokken.
Uiteraard hangt het van de oorzaak van de klacht af welke disciplines het meest bij de behandeling betrokken zijn. De kaakchirurg is eigenlijk alleen bij de behandelingen betrokken wanneer er werkelijke schade aan het gewricht is ontstaan.
Omdat het ontstaan van de klachten vaak gebaseerd is op het hebben van een verkeerde gewoonte is het niet gemakkelijk om de patiënten te behandelen. Het afleren van een gewoonte is zeer complex.
Er zijn een aantal trucjes om een persoon te helpen bij het afleren van deze gewoontes. Allereerst is er een soort beetplaatje wat op de tanden geklikt kan worden. Hierdoor wordt de hoek van de kaken (als ze op elkaar staan) iets groter en dit is goed voelbaar voor de patiënt. Tevens heeft het plaatje tot functie dat als er geknarst wordt geknarst wordt dit zo stabiel mogelijk gebeurd. Hiermee wordt bedoeld dat de kaken recht op elkaar blijven staan en niet langs elkaar heen kunnen schuiven.
Daarnaast is er de manueel therapeutische behandeling. Naast mobilisaties van de kaakgewrichten kan er sprake zijn van massage van de spieren rond het kaakgewricht (zowel in als buiten de mond). Ook de schedelbeenderen kunnen hierin betrokken worden.
Soms is er alleen sprake van ontspanningsoefeningen of massage als aanvulling op behandeling van bijv. een psycholoog.